Database Nedir? Veritabanı Türleri Nelerdir?

DATABASE NEDİR ?

Database, verilerin belirli bir sistem içerisinde toplandığı, derlendiği tabloları ifade etmektedir ve sistematik veri topluluğu olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’de Database yerine daha çok veritabanı kelimesi kullanılmaktadır. İkisinin de aynı anlamı olduğu gibi veritabanı, kelimenin Türkçesidir. Veritabanları esnek yapıdadır ve verilerin depolanmasını, değiştirilmesini destekler. Veri yönetimini kolaylaştırır.  Veritabanı, kullanılan programlar ve türlerine göre alt kategorilerde ele alınmaktadır.

Veritabanı Yönetim Sistemi (DBMS) Nedir?

Veri Tabanı Yönetim Sistemi orijinal kısaltmasıyla DBMS, kullanıcılarının veri tabanına erişebilmelerini, verileri değiştirebilmelerini, raporlayabilmelerini sağlayan bir program koleksiyonudur. Aynı zamanda veritabanına erişimi kontrol etmeye yardımcı olur.  İlk kez 1960’larda uygulanmıştır. Kullanılan veritabanı türüne göre farklı uygulamalar ve sistemler kullanılmaktadır.

1960’lı yıllarda kullanılmaya başlasa da günümüze kadar çok fazla değişim ile gelen veritabanlarında türler, kişisel kullanımlara göre farklar çok fazladır. Veritabanları,  kuruluşundan bu yana, hiyerarşik ve ağ veritabanlarından başlayarak nesne yönelimli veritabanlarına ve bugün SQL ve NoSQL veritabanı, bulut veritabanları gibi türleriyle birlikte gelişti. Bu nedenle yapılacak yeni bir proje için en uygun olan türler seçilerek geliştirme sağlanabilir.

Veritabanı Türleri Nelerdir?

Veritabanı türleri, özelliklerine göre birbirinden ayrılmaktadır.

Dağıtılmış

Dağıtılmış veritabanı, veritabanının bölümlerinin birden fazla fiziksel konumda depolandığı ve işlemlerin ağdaki farklı noktalar arasında dağıldığı veya çoğaltıldığı türdür. Dağıtılmış veritabanları homojen veya heterojen olabilir. Homojen dağıtılmış bir veritabanı sistemindeki tüm fiziksel konumlar, aynı donanıma sahiptir ve aynı işletim sistemlerini çalıştırır. Heterojen bir dağıtılmış veritabanındaki donanım, işletim sistemleri veya veritabanı uygulamaları farklı olabilir.

Hiyerarşik

Bu tip DBMS, veri saklamada “ebeveyn-çocuk” ilişkisini kullanır.  Günümüzde nadiren kullanılmaktadır. Windows XP’de kullanılan Windows kayıt defteri, hiyerarşik bir veritabanı örneğidir.

Ağ

Bu tip DBMS, çoklu ilişkileri destekler ve bu nedenle karmaşık yapılara sahiptir.

İlişkisel

Veritabanı ilişkilerini, tablolar şeklinde tanımlar. Ağ DBMS’lerinden farklı olarak, RDBMS birçok bağlantıya destek vermez. Piyasadaki en popüler DBMS türüdür. Örnek olarak; MySQL, Oracle ve Microsoft SQL Server veritabanı türleri verilebilir. 1980’li yıllar itibari ile popüler hale gelen bu türde, esnek bir yapının olması yönetimi ve kullanımı kolaylaştırmaktadır.  Bu tür veritabanı EF Codd tarafından 1970 yılında geliştirildi. İlişkisel veritabanları, önceden tanımlanmış bir kategoriye uyan verilere sahip bir dizi tablodan oluşur. Her tablonun bir sütunda en az bir veri kategorisi vardır ve her satırda, sütunlarda tanımlanan kategoriler için belirli bir veri örneği bulunur.

Bulut

Bulut veritabanı; hibrit, genel veya özel bulut için optimize edilmiş veya oluşturulmuş bir veritabanıdır. Bulut veritabanları, kullanım kapasitesi bazında avantajlar sağlar. Depolama kapasitesi ve bant genişliği için ödeme yapma esnekliğine sahiptir. Özellikle işletmeler için çok daha caziptir.

Nesneye Yönelik İlişki

Bu tür ise veri tiplerinin depolanmasını destekler. Saklanacak veriler nesneler biçimindedir. Veritabanında depolanacak nesnelerin öznitelikleri (yani cinsiyet, yaş) ve verilerle ne yapılacağını tanımlayan yöntemleri vardır. PostgreSQL bu alanın öne çıkan türüdür.

NoSQL

Bir diğer adı ilişkisel olmayan veritabanıdır. Bu özelliği ile ilişkisel veritabanlarının tam ters özelliklerine sahiptir. Yapılandırılmamış ve yarı yapılandırılmış veriler, bu veritabanlarında saklanabilmektedir. Özellikle karmaşık yapılardaki sitelerde kullanılmaktadır.  NoSQL veritabanları büyük miktarda dağıtılmış veri setleri için kullanışlıdır.

Grafik Veritabanı

Bu veritabanlarında esas nokta, verilerdeki birimlerdir. Birimleri ve birimler arasındaki ilişkileri ön plana almaktadır. İlişkileri saklamak, eşleştirmek ve sorgulamak için grafik teorisini kullanır. Grafik veritabanları genellikle,  SPARQL kullanır SPARQL,  SQL’in yapabileceği tüm analitiği gerçekleştirme yeteneğine sahiptir.

OLTP

OLTP veritabanı çok kullanıcılı çalışmaları desteklemektedir. Bu nedenle çok daha hızlı ve güncellenen bir yapıya sahiptir. Kullanıcılar aynı anda çok fazla işlemi yapabilir.

Veritabanlarının Özellikleri Nelerdir?

Farklı türleri olsa da veritabanları için ortak özelliklerden de söz edilebilmektedir. Bu özelikler ise şöyledir;

• Belli bir alandadır ve tüm verilerin birbiriyle ilişkisi vardır.
• Birden fazla kullanıcı tarafından kullanılabilir, değiştirilebilir ve sorgulanabilir.
• Zararlı ve gereksiz verilere yer verilmez.
• Temel olarak bilgisayar temelli bir kayıt tutma sistemidir.
• Kullanıldığı alanlarda veriler üzerinde tam kontrol imkanı sunar.

En Ünlü Veri Tabanı Sistemleri

Dünya genelinde en çok kullanılan veri tabanı sistemleri ise şöyledir;

• Sybase
• BerkeleyDB
• DB2
• Microsoft Access
• PostgreSQL
• MsSQL
• MySQL
• Oracle
• Informix
• Interbase
• Sysbase